Νίκος Γεωργόπουλος
Πράγματι. Πρόκειται για μια σπάνια και ταυτόχρονα ιστορική φωτογραφία χωρίς βεβαίως να είναι πλήρης….. Η ομάδα λοιπόν κλασσικού αθλητισμού (στίβου) του Παναθηναϊκού Αθλητικού Ομίλου (Α.Ο). Η Ναυαρχίδα των Ολυμπιακών Αθλημάτων, του ιστορικού Αθλητικού Σωματείου. Το τμήμα στίβου που κυριάρχησε για πάνω από 30 χρόνια στο αθλητικό γίγνεσθαι της χώρας μας. Κορμός της Εθνικής Ομάδας με δεκάδες, εκατοντάδες Πανελλήνια ρεκόρ, ρεκόρ αγώνων, διακρίσεις στο Βαλκανικό και Μεσογειακό χώρο, αλλά και διακρίσεις στον Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο Αθλητισμό.
Εκείνη την εποχή ο Ερασιτέχνης Παναθηναϊκός Α.Ο. ήταν πρωταθλητής σε 18 Ολυμπιακά Αθλήματα αν δεν κάνω λάθος. Ο στίβος πάντα γυμναζότανε στο Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο). (Δυστυχώς η σημερινή διοίκηση της ΕΟΕ το έχει κλείσει μετατρέποντάς το σε «μαυσωλείο» στερώντας τη χρήση του σε χιλιάδες παιδιά). Οι αθλητές του Παναθηναϊκού γυμνάζονταν μαζί με την τότε Εθνική Ομάδα. Προπονητής ο Όττο Σίμιτσεκ με βοηθό του το Μιχάλη Μητροφάνη τότε προπονητή του Παναθηναϊκού.
Στη φωτογραφία λοιπόν διακρίνονται στην κάτω σειρά από αριστερά καθιστοί οι: Βαγγέλης Σφακιανάκης (άλμα επί κοντώ), Στάθης Αμπατιέλος (μήκος τριπλούν), Νϊκος Γεωργόπουλος (100μ.,200μ., 400μ., 4Χ100μ., 4Χ400μ., μήκος), Ρήγας Ευσταθιάδης (άλμα επί κοντώ – 110 μ. εμπόδια), Μιχάλης Σιδέρης (1500μ., 5.000μ., 10.000μ.), Γιώργος Ματσικανίδης (400μ., 800μ. 1500μ. 4Χ400μ.), μεταξύ του Σιδέρη και του Ματσικανίδη καθιστός διακρίνεται ο χρηματιστής Βλαχάκης (φίλαθλος, μέλλος της αθλητικής επιτροπής). Δίπλα στον Ματσικανίδη είναι ένας συναθλητής που έκανε νομίζω βάδην, δεν θυμάμαι το όνομα. Ακριβώς δίπλα του ο Νίκος Κασάπογλου (400μ. εμπόδια, 400 μ., 4Χ400μ.) και ο Συμεών Συμεωνίδης (άλμα επί κοντώ) σήμερα είναι πρόεδρος των Βετεράνων Αθλητών του στίβου.
Στην πίσω σειρά όρθιοι είναι ένας δημοσιογράφος δεν θυμάμαι το όνομά του. Δίπλα ακριβώς με την άσπρη μπλούζα ο Γιώργος Ντόκος (άλμα επί κοντώ), δίπλα του διακρίνονται τα κεφάλια του Αντώνη Τρίτση (Δέκαθλο) και του Στέφανου Πετράκη ( 100μ., 200μ. 4Χ100μ.). Δίπλα ο Λουκάς Πανουργιάς (δικηγόρος) από τα ιστορικά μέλη του Παναθηναϊκού Α.Ο. Δίπλα του η Μαρίκα
Ασδέρη από τα δραστήρια μέλη του Παναθηναϊκού και πρόεδρος τότε των κυριών της ΕΡΕ της μετέπειτα Νέας Δημοκρατίας. Δίπλα ο Κώστας Παπαναστασίου, (νεαρός δικηγόρος τότε), αρχηγός του τμήματος στίβου του ΠΑΟ. Δίπλα του τα μέλη της αθλητικής επιτροπής Μουζίνας, (τραπεζιτικός) και Βαλοπετρόπουλος (ασφαλιστής). Δίπλα ο δημοσιογράφος Λεβανδής. Δίπλα του είναι ένας συναθλητής μου που δεν θυμάμαι το όνομά του. Δίπλα του ο Μιχάλης Μητροφάνης ο προπονητής της ομάδας.
Στις πίσω σειρές αριστερά στο βάθος διακρίνονται οι Νίκος Μαχαίρας (110μ. εμπόδια), ο μεγάλος αθλητής Γιάννης Καμπαδέλης με τα γυαλιά πάντα χαμογελαστός (110 μ. εμπόδια, 100μ., 200μ., 4Χ100). Δίπλα διακρίνεται ο Ίκαρος, ένας κομφερασιέ της εποχής (φίλαθλος). Ελπίζω να λέω σωστά το όνομα. Δίπλα ο Θανάσης ο Παντελιάδης (800μ., 1500μ.) ο Πολογιώργης (σφαίρα, δίσκος), ο Δημοσθένης Αντύπας φίλος μου (100μ., 200μ., 4Χ100μ.) δυστυχώς έφυγε πολύ νωρίς και ο Καλόσακας μέλος της αθλητικής επιτροπής.
Στις πίσω σειρές πίσω στο βάθος μεταξύ του Πολογιώργη και του Παντελιάδη διακρίνεται ο Γιώργος Μαντζώρος, η ψυχή του τμήματος αλλά και γενικότερα του στίβου. Ο Σίμιτσεκ τον είχε πάντα κοντά του για να τον βοηθάει στις χρονομετρήσεις.
Στο σημείο αυτό καλό είναι να αναφέρουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε καμιά απολύτως σύγκριση εκείνης της εποχής με την σημερινή. Η σταδιακή μετάλλαξη του αθλητισμού από χαρά, παιχνίδι, άθληση σε εμπόριο – τσίρκο – ανθυγιεινό επάγγελμα σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στη χώρα μας, λόγω της παντελούς έλλειψης παρουσίας του αθλητισμού στα σχολεία μας, είχε και έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχει αθλητική παιδεία. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την αφόρητη οικονομική αλλά και πολιτική κατάσταση που βιώνουμε σήμερα να μας έχει δημιουργήσει ένα αίσθημα απάθειας, εφησυχασμού και ηττοπάθειας, ότι χειρότερο.
Επειδή η κουβέντα ξεστράτισε ας την περιορίσουμε στις αναμνήσεις που θέλουμε δεν θέλουμε μας έρχονται στο νου. Άλλωστε αυτός δεν είναι και ο ρόλος της φωτογραφίας; Όσο παλιώνει η φωτογραφία τόσο μεγαλώνει η αξία της. Είναι μια ανεκτίμητη κληρονομιά για τους νέους, αρκεί όλα όσα διηγείται να εξιστορούνται με αντικειμενικότητα χωρίς φιοριτούρες, για να μαθαίνουν οι γενιές που έρχονται τα γεγονότα σωστά. Π.χ. από πού θα μάθουν οι νέοι ότι ο
ΣΕΓΑΣ ήταν η «μήτρα» του αθλητισμού; Από πού θα μάθουν ότι όλα τα αθλήματα ανήκαν στο ΣΕΓΑΣ; Από πού θα μάθουν ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 70 αρχές του 80 κουμάντο στον Ελληνικό Αθλητισμό, σε όλο τον αθλητισμό, έκανε ο Απόστολος Νικολαϊδης (βιομήχανος για να μην ξεχνιόμαστε); Πάντα στα παρασκήνια ποτέ στη σκηνή. Αυτός ήταν το αφεντικό. Αυτός ίδρυσε την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού το 1959 και διόρισε πρώτο Γενικό Γραμματέα Αθλητισμού το Γιώργο Βίχο, νομάρχη τότε της Κορίνθου, του Αργοστολίου και των Χανίων. Αθλητής της σκοποβολής με συμμετοχές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, του 1948, του 1952. Πρώτος Έλληνας Πρόεδρος Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Αν μια νυχτί αποκεφάλισε τον Κώστα τον Παπαναστασίου, μόλις αυτός φαντάστηκε ότι ήρθε η ώρα να κάνει κουμάντο στον Παναθηναϊκό. Τότε μετακόμισε ο Παπαναστασίου στον Πανελλήνιο Αθλητικό Σύλλογο με την γνωστή του πορεία. Ο ίδιος όμως μαζί με την Μαρίκα Ασδέρη, ήταν αυτός που μετά την μεταπολίτευση ετοποθέτησε τον Κώστα Παπαναστασίου, αφού πρώτα «επέταξε» από πάνω του τον μανδύα του Αριστερού, δίπλα στον Αχιλλέα Καραμανλή τότε υπεύθυνο του αθλητισμού, ο οποίος τότε έφτιαξε τον νέο αθλητικό νόμο 75/75.
Εκείνη την εποχή έγιναν πολλά. Κάτω από διάφορες πιέσεις ο Απόστολος Νικολαίδης παραχώρησε το ποδόσφαιρο στην οικογένεια Βαρδινογιάννη και λίγο αργότερα έγινε το μεγάλο λάθος, παραχωρώντας τον Ερασιτέχνη Παναθηναϊκό στην οικογένεια Γιαννακόπουλοι.
Για την ιστορία των πραγμάτων θα σας πάω λίγα χρόνια πίσω όταν έγινε η δικτατορία το 1967. Τότε περιέργως πως με εκκάλεσε στη λέσχη του Παναθηναϊκού που ήταν τότε στη Σόλωνος, κλειστήκαμε τότε μέσα σε ένα δωμάτιο, κάτσαμε ο ένας απέναντι του άλλου και μου είπε τα εξής: «Άκουσε παιδί μου, από δω και στο εξής πρόκειται να έρθουν και στο χώρο του αθλητισμού μεγάλες αλλαγές. Ο αθλητισμός πρόκειται να χρησιμοποιηθεί αγρίως στα χέρια αυτών των δικτατόρων…..». Δεν θα πω περισσότερα. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση, γιατί ο Απόστολος ο Νικολαϊδης διάλεξε εμένα για να μιλήσει για το τι πρόκειται να συμβεί στο χώρο του αθλητισμού, ενώ ήξερε τα πολιτικά μου «πιστεύω». Αυτό εξακολουθεί να είναι για μένα ένα ερώτημα μέχρι σήμερα. Επειδή κοιτάζοντας μια φωτογραφία μπορεί κανείς να γράψει ένα βιβλίο, δεν θα σας κουράσω περισσότερο. Αυτά είναι ιστορικά γεγονότα. Καλό είναι οι νέοι να γνωρίζουν μερικά πράγματα για την αθλητική ιστορία του τόπου μας. Μπορεί να τους ενδιαφέρει, μπορεί και όχι. Πολλοί με παροτρύνουν εδώ και πολλά χρόνια να γράψω ένα βιβλίο. Διστάζω, γιατί θα πρέπει να αναφερθώ σε πρόσωπα τα οποία τώρα έχουν φύγει από την ζωή, τα οποία όμως είναι αυτά που δημιούργησαν την ιστορία του αθλητισμού, τουλάχιστον από το 1940 μέχρι σήμερα π.χ. γράφουνε βιβλία για τον Γρηγόρη Λαμπράκη, για τον αθλητισμό της δεκαετίας του 50 με τα Μακρονήσια ανοικτά, με τις ασφάλειες που κάθε τόσο μας καλούσαν, παραμονές κυρίως Βαλκανικών αγώνων, ή όταν ήταν να πάμε σε μία συνάντηση στα τότε κουμμουνιστικά κράτη.
Αυτά τα πολύ λίγα. Ελπίζω να μην σας κούρασα.
Εκείνη την εποχή ο Ερασιτέχνης Παναθηναϊκός Α.Ο. ήταν πρωταθλητής σε 18 Ολυμπιακά Αθλήματα αν δεν κάνω λάθος. Ο στίβος πάντα γυμναζότανε στο Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο). (Δυστυχώς η σημερινή διοίκηση της ΕΟΕ το έχει κλείσει μετατρέποντάς το σε «μαυσωλείο» στερώντας τη χρήση του σε χιλιάδες παιδιά). Οι αθλητές του Παναθηναϊκού γυμνάζονταν μαζί με την τότε Εθνική Ομάδα. Προπονητής ο Όττο Σίμιτσεκ με βοηθό του το Μιχάλη Μητροφάνη τότε προπονητή του Παναθηναϊκού.
Στη φωτογραφία λοιπόν διακρίνονται στην κάτω σειρά από αριστερά καθιστοί οι: Βαγγέλης Σφακιανάκης (άλμα επί κοντώ), Στάθης Αμπατιέλος (μήκος τριπλούν), Νϊκος Γεωργόπουλος (100μ.,200μ., 400μ., 4Χ100μ., 4Χ400μ., μήκος), Ρήγας Ευσταθιάδης (άλμα επί κοντώ – 110 μ. εμπόδια), Μιχάλης Σιδέρης (1500μ., 5.000μ., 10.000μ.), Γιώργος Ματσικανίδης (400μ., 800μ. 1500μ. 4Χ400μ.), μεταξύ του Σιδέρη και του Ματσικανίδη καθιστός διακρίνεται ο χρηματιστής Βλαχάκης (φίλαθλος, μέλλος της αθλητικής επιτροπής). Δίπλα στον Ματσικανίδη είναι ένας συναθλητής που έκανε νομίζω βάδην, δεν θυμάμαι το όνομα. Ακριβώς δίπλα του ο Νίκος Κασάπογλου (400μ. εμπόδια, 400 μ., 4Χ400μ.) και ο Συμεών Συμεωνίδης (άλμα επί κοντώ) σήμερα είναι πρόεδρος των Βετεράνων Αθλητών του στίβου.
Στην πίσω σειρά όρθιοι είναι ένας δημοσιογράφος δεν θυμάμαι το όνομά του. Δίπλα ακριβώς με την άσπρη μπλούζα ο Γιώργος Ντόκος (άλμα επί κοντώ), δίπλα του διακρίνονται τα κεφάλια του Αντώνη Τρίτση (Δέκαθλο) και του Στέφανου Πετράκη ( 100μ., 200μ. 4Χ100μ.). Δίπλα ο Λουκάς Πανουργιάς (δικηγόρος) από τα ιστορικά μέλη του Παναθηναϊκού Α.Ο. Δίπλα του η Μαρίκα
Ασδέρη από τα δραστήρια μέλη του Παναθηναϊκού και πρόεδρος τότε των κυριών της ΕΡΕ της μετέπειτα Νέας Δημοκρατίας. Δίπλα ο Κώστας Παπαναστασίου, (νεαρός δικηγόρος τότε), αρχηγός του τμήματος στίβου του ΠΑΟ. Δίπλα του τα μέλη της αθλητικής επιτροπής Μουζίνας, (τραπεζιτικός) και Βαλοπετρόπουλος (ασφαλιστής). Δίπλα ο δημοσιογράφος Λεβανδής. Δίπλα του είναι ένας συναθλητής μου που δεν θυμάμαι το όνομά του. Δίπλα του ο Μιχάλης Μητροφάνης ο προπονητής της ομάδας.
Στις πίσω σειρές αριστερά στο βάθος διακρίνονται οι Νίκος Μαχαίρας (110μ. εμπόδια), ο μεγάλος αθλητής Γιάννης Καμπαδέλης με τα γυαλιά πάντα χαμογελαστός (110 μ. εμπόδια, 100μ., 200μ., 4Χ100). Δίπλα διακρίνεται ο Ίκαρος, ένας κομφερασιέ της εποχής (φίλαθλος). Ελπίζω να λέω σωστά το όνομα. Δίπλα ο Θανάσης ο Παντελιάδης (800μ., 1500μ.) ο Πολογιώργης (σφαίρα, δίσκος), ο Δημοσθένης Αντύπας φίλος μου (100μ., 200μ., 4Χ100μ.) δυστυχώς έφυγε πολύ νωρίς και ο Καλόσακας μέλος της αθλητικής επιτροπής.
Στις πίσω σειρές πίσω στο βάθος μεταξύ του Πολογιώργη και του Παντελιάδη διακρίνεται ο Γιώργος Μαντζώρος, η ψυχή του τμήματος αλλά και γενικότερα του στίβου. Ο Σίμιτσεκ τον είχε πάντα κοντά του για να τον βοηθάει στις χρονομετρήσεις.
Στο σημείο αυτό καλό είναι να αναφέρουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε καμιά απολύτως σύγκριση εκείνης της εποχής με την σημερινή. Η σταδιακή μετάλλαξη του αθλητισμού από χαρά, παιχνίδι, άθληση σε εμπόριο – τσίρκο – ανθυγιεινό επάγγελμα σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στη χώρα μας, λόγω της παντελούς έλλειψης παρουσίας του αθλητισμού στα σχολεία μας, είχε και έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχει αθλητική παιδεία. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την αφόρητη οικονομική αλλά και πολιτική κατάσταση που βιώνουμε σήμερα να μας έχει δημιουργήσει ένα αίσθημα απάθειας, εφησυχασμού και ηττοπάθειας, ότι χειρότερο.
Επειδή η κουβέντα ξεστράτισε ας την περιορίσουμε στις αναμνήσεις που θέλουμε δεν θέλουμε μας έρχονται στο νου. Άλλωστε αυτός δεν είναι και ο ρόλος της φωτογραφίας; Όσο παλιώνει η φωτογραφία τόσο μεγαλώνει η αξία της. Είναι μια ανεκτίμητη κληρονομιά για τους νέους, αρκεί όλα όσα διηγείται να εξιστορούνται με αντικειμενικότητα χωρίς φιοριτούρες, για να μαθαίνουν οι γενιές που έρχονται τα γεγονότα σωστά. Π.χ. από πού θα μάθουν οι νέοι ότι ο
ΣΕΓΑΣ ήταν η «μήτρα» του αθλητισμού; Από πού θα μάθουν ότι όλα τα αθλήματα ανήκαν στο ΣΕΓΑΣ; Από πού θα μάθουν ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 70 αρχές του 80 κουμάντο στον Ελληνικό Αθλητισμό, σε όλο τον αθλητισμό, έκανε ο Απόστολος Νικολαϊδης (βιομήχανος για να μην ξεχνιόμαστε); Πάντα στα παρασκήνια ποτέ στη σκηνή. Αυτός ήταν το αφεντικό. Αυτός ίδρυσε την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού το 1959 και διόρισε πρώτο Γενικό Γραμματέα Αθλητισμού το Γιώργο Βίχο, νομάρχη τότε της Κορίνθου, του Αργοστολίου και των Χανίων. Αθλητής της σκοποβολής με συμμετοχές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, του 1948, του 1952. Πρώτος Έλληνας Πρόεδρος Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Αν μια νυχτί αποκεφάλισε τον Κώστα τον Παπαναστασίου, μόλις αυτός φαντάστηκε ότι ήρθε η ώρα να κάνει κουμάντο στον Παναθηναϊκό. Τότε μετακόμισε ο Παπαναστασίου στον Πανελλήνιο Αθλητικό Σύλλογο με την γνωστή του πορεία. Ο ίδιος όμως μαζί με την Μαρίκα Ασδέρη, ήταν αυτός που μετά την μεταπολίτευση ετοποθέτησε τον Κώστα Παπαναστασίου, αφού πρώτα «επέταξε» από πάνω του τον μανδύα του Αριστερού, δίπλα στον Αχιλλέα Καραμανλή τότε υπεύθυνο του αθλητισμού, ο οποίος τότε έφτιαξε τον νέο αθλητικό νόμο 75/75.
Εκείνη την εποχή έγιναν πολλά. Κάτω από διάφορες πιέσεις ο Απόστολος Νικολαίδης παραχώρησε το ποδόσφαιρο στην οικογένεια Βαρδινογιάννη και λίγο αργότερα έγινε το μεγάλο λάθος, παραχωρώντας τον Ερασιτέχνη Παναθηναϊκό στην οικογένεια Γιαννακόπουλοι.
Για την ιστορία των πραγμάτων θα σας πάω λίγα χρόνια πίσω όταν έγινε η δικτατορία το 1967. Τότε περιέργως πως με εκκάλεσε στη λέσχη του Παναθηναϊκού που ήταν τότε στη Σόλωνος, κλειστήκαμε τότε μέσα σε ένα δωμάτιο, κάτσαμε ο ένας απέναντι του άλλου και μου είπε τα εξής: «Άκουσε παιδί μου, από δω και στο εξής πρόκειται να έρθουν και στο χώρο του αθλητισμού μεγάλες αλλαγές. Ο αθλητισμός πρόκειται να χρησιμοποιηθεί αγρίως στα χέρια αυτών των δικτατόρων…..». Δεν θα πω περισσότερα. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση, γιατί ο Απόστολος ο Νικολαϊδης διάλεξε εμένα για να μιλήσει για το τι πρόκειται να συμβεί στο χώρο του αθλητισμού, ενώ ήξερε τα πολιτικά μου «πιστεύω». Αυτό εξακολουθεί να είναι για μένα ένα ερώτημα μέχρι σήμερα. Επειδή κοιτάζοντας μια φωτογραφία μπορεί κανείς να γράψει ένα βιβλίο, δεν θα σας κουράσω περισσότερο. Αυτά είναι ιστορικά γεγονότα. Καλό είναι οι νέοι να γνωρίζουν μερικά πράγματα για την αθλητική ιστορία του τόπου μας. Μπορεί να τους ενδιαφέρει, μπορεί και όχι. Πολλοί με παροτρύνουν εδώ και πολλά χρόνια να γράψω ένα βιβλίο. Διστάζω, γιατί θα πρέπει να αναφερθώ σε πρόσωπα τα οποία τώρα έχουν φύγει από την ζωή, τα οποία όμως είναι αυτά που δημιούργησαν την ιστορία του αθλητισμού, τουλάχιστον από το 1940 μέχρι σήμερα π.χ. γράφουνε βιβλία για τον Γρηγόρη Λαμπράκη, για τον αθλητισμό της δεκαετίας του 50 με τα Μακρονήσια ανοικτά, με τις ασφάλειες που κάθε τόσο μας καλούσαν, παραμονές κυρίως Βαλκανικών αγώνων, ή όταν ήταν να πάμε σε μία συνάντηση στα τότε κουμμουνιστικά κράτη.
Αυτά τα πολύ λίγα. Ελπίζω να μην σας κούρασα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου