ΟΙ ΤΑΧΥΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 Ο Γιουσέιν Μπολτ.   

του Γιώργου Λιβέρη

Το σπριντ πάντα βρίσκεται στην κορυφή των Ολυμπιακών Αγώνων και του ενδιαφέροντος. Οι ταχύτεροι άνθρωποι στον κόσμο εθαυμάζοντο αλλά και συγκινούσαν. Ας δούμε τους κορυφαίους στον κόσμο και στην Ελλάδα, κατά εποχές.

          ΤΟΜΑΣ ΜΠΡΟΥΚ: Ο 20χρονος Αμερικανός από τη Βοστώνη πρώτος Ολυμπιονίκης των Αθηνών το 1896 με χρόνο 12.0 τόσο στον τελικό, όσο και στα προκριματικά. 5^ος στον τελικό τερμάτισε ο Αλέξανδρος Χαλκοκονδύλης με 12.6.

          ΦΡΑΝΚ ΓΙΑΡΒΙΣ: Επίσης Αμερικάνος. Εντυπωσίασε στο Παρίσι με τη νίκη του το 1900 με χρόνο 11.0, αλλά και στη συνέχεια με το παγκόσμιο ρεκόρ που σημείωσε με 10.8. Στην Ελλάδα ο Μιχ. Πασχαλίδης του Εθνικού Γ.Σ ήταν ο ταχύτερος την εποχή εκείνη.

          ΕΓΚΙΝΑΛΝΤ ΓΟΥΩΛΚΕΡ: Το 1908 στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου ήταν ο πρώτος που με 10.8 έσπασε το φράγμα των 11΄΄, αλλά στο μεταξύ το παγκόσμιο ρεκόρ είχε φθάσει στα 10.6. Ο Γουώλκερ ήταν 19 ετών Νοτιο – Αφρικάνος υπάλληλος στο Ντουρμπάν. Εκείνη την εποχή καλύτερος Έλληνας ήταν ο Κύπριος Γιώργος Σκουταρίδης με χρόνους κάτω από 12΄΄.

ΤΣΑΡΑΣ ΠΑΝΤΟΚ: Ίσως ο πρώτος πραγματικός σπρίντερ. Γεννήθηκε στο Τέξας αλλά για λόγους υγείας οι γονείς του τον πήγαν στην Πασαντένα της Καλιφόρνια όπου δυνάμωσε. Του άρεσε να τρέχει   μεγάλες αποστάσεις, αλλά ο πατέρας του τον πίεζε για τις ταχύτητες. Κέρδισε το 1920 στους Ολυμπιακούς της Αμβέρσας τα 100μ. με 10.8 και ήρθε 2^ος στα 200μ. με 22.0. Καλύτερος Έλληνας σπρίντερ τότε ήταν ο Δημήτρης Τριανταφυλλάτος και ο πολυσύνθετος Σμυρνιός Δημήτρης Καραμπάτης που εφημολογείτο ότι είχε επιτύχει 11΄΄ο χωρίς να έχει πιστοποιηθεί. Αργότερα έγινε Πρόεδρος του Πανιωνίου και Αντιπρόεδρος του ΣΕΓΑΣ. Ο Τσαρλς Παντοκ στη συνέχεια πέτυχε τα πολύ μεγάλα παγκόσμια ρεκόρ 10.2 και 21.0 που τα κράτησε για δεκαετίες.

ΧΑΡΟΛΝΤ ΑΜΠΡΑΑΜΣ: Δεν ήταν δρομέας της αξίας Πάντοκ, αλλά προσωπικότητα. Κέρδισε στο Παρίσι το 1924 τα 100μ. με 10.6 και ενέπνευσε το «Chariots of Fire» και τη μοναδική ελληνικής έμπνευσης μουσική που ολυμπιακά επικρατεί πλέον. Η θαυμάσια αυτή σύνθεση του Βολιώτη Οσκαρούχου «Βαγγέλης» (Βαγγέλης Παπαθανσίου) το original soundtrack της ταινίας αντηχεί τώρα θαυμάσια στις απονομές και είναι ίσως το μόνο αληθινό τμήμα της ταινίας του 1981. Διότι γύρω – γύρω στην αυλή του «Trinity College» δεν έτρεξε ο Χάρολντ Άμπρααμς, αλλά ο έτερος μεγάλος Άγγλος δρομέας ο Λόρδος Μπάργκλεϋ. Γνωστό ότι ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, έχει γράψει ακόμη φοβερά κομμάτια για τα έργα «Χριστόφορος Κολόμβος», «Μέγας Αλέξανδρος», «Ελ Γκρέκο» κ.λ.π. Τώρα στα 69 χρόνια του ζει στο Λονδίνο. Μια λεπτομέρεια: το φιλμ «Chariots of Fire» το χρηματοδότησε ο «Ντόντι» ο γιός του Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ, ιδιοκτήτου του «Χάροντς» που σκοτώθηκε με την Νταιάνα. Αναμνηστικά του Χάρολντ   Άμπρααμς έχει τώρα σε βιτρίνα στο «Χάροντς» ο πονεμένος πατέρας.

ΤΣΕΣΣΕ ΟΟΥΕΝΣ: Εμφανίσθηκε στο προσκήνιο στις 25 Μαϊου 1935 όταν στο Αν Άρμπορ του Μίτσιγκαν κατέρριψε 5 παγκόσμια ρεκόρ (100 υάρδες, 200 υ, 220 υ, μήκος και 200μ. εμπόδια). Το 1936 στο Βερολίνο κέρδισε τα 100μ. με 10.3 και τα 200μ. με 20.7. το κανονικό όνομά του ήταν Τζέιμς Όουενς. Ακολούθως για να εξασφαλίσει τα προς το ζην έγινε  επαγγελματίας συναγωνιζόμενος άλογα, σκυλιά, μοτοσυκλέτες κ.λ.π. Από το 1928 καλύτερος έλληνας σπρίντερ ήταν ο Κύπριος αθλητής του Παναθηναϊκού Ρένος Φραγκούσης με επίδοση 10.6 στα 100μ. και 21.8 στα 200μ. πολύ – βαλκανιονίκης, 3 συμμετοχές στους Ολυμπιακούς Αγώνες (1928 – 32 – 36) και κάτοχος των ελληνικών ρεκόρ για δεκαετίες.

ΧΑΡΙΣΟΝ ΝΤΙΛΛΑΡΝΤ: Ήταν ένας πολύ γρήγορος μαύρος Αμερικανός δρομέας των υψηλών εμποδίων. Όταν στα προκριματικά των ΗΠΑ το 1948 αποκλείσθηκε από τα εμπόδια δοκίμασε στα 100μ. και προκρίθηκε. Το Λονδίνο (1948) κέρδισε τα 100μ. με 10.3 ενώ στο μεταξύ διάστημα 5 δρομείς είχαν ισοφαρίσει το Παγκόσμιο ρεκόρ των 10.2 του Τσάρλς Πάντοκ. Αμέσως μετά τον Β’ ΠΠ ανακαλύφθηκε στο Στρατό ένα μεγάλο ταλέντο των δρόμων ταχύτητας ο Στέφανος  Πετράκης, από το Περιστέρι που ο προπονητής του Παναθηναϊκού Μιχ. Μιτροφάνης τον εξέλιξε σε μεγάλο σπρίντερ. Έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες 1948 και 1952 και ηγήθηκε των δρομέων ταχύτητας της εποχής εκείνης (Κυριάκου Διακογιάννη, Μιχάλη Τσολάκη, Τάκη Βεντίκου, Βασίλη Μητρόπουλου κ.λ.π.).

ΑΡΜΙΝ ΧΑΡΥ: Από τους τελευταίους λευκούς σπρίντερ και κυρίως από τους τελευταίους γνήσιους ευρωπαίους δρομείς. Υιός ανθρακωρύχου από την πόλη Κύρσιντ του Σαάρ είχε την ταχύτερη εκκίνηση όλων των εποχών και στις 21/6/1960 στη Ζυρίχη πέτυχε με 10.0 νέο γερμανικό και παγκόσμιο ρεκόρ στα 100μ. Ακολούθως στη Ρώμη κέρδισε τον Ολυμπιακό τίτλο με 10.2. Στο μεταξύ στην Ελλάδα από το 1951 είχε εμφανισθεί ο Νίκος Γεωργόπουλος (γενν. το 1936 στα Εξάρχεια, φυσικά των Αθηνών) που αναδείχθηκε ως επικρατέστερος και μακροβιότερος σπρίντερ όχι μόνο του Παναθηναϊκού, αλλά της Ελλάδας. Κάτοχος 23 πρωταθληματικών  τίτλων και με επίδοση 10.5 και 21.1, αγνές καθαρές, χωρίς ίχνη και σε πίστες από καρβουνόσκονη. Χωρίς βατήρες αλλά με λακκούβες εκκίνηση και με ότι διατροφή του πρόσφερε η χήρα μητέρα του, ο Σύλλογός του και η συμπαράσταση του Όττο Σίμιτσεκ.

ΤΖΕΙΜΣ ΧΑΙΝΕΣ: Ολίγον φαλακρός, εντελώς αμερικάνος και νέγρος, Ολυμπιονίκης και Παγκόσμιος ρέκορντμαν το 1968 στο Μέξικο με 9.95. Είναι βέβαια γνωστό ότι τότε είχε αρχίσει το κίνημα των μαύρων στην Αμερική αλλά και η είσοδος των αναβολικών (στην Ελλάδα από το 1966) που και η ΔΟΕ από τότε άρχισε να τα ελέγχει ή έστω να τα παρακολουθεί. Πάντως η πρώτη χρονομέτρηση κάτω από 10΄΄ , δηλαδή 9΄΄9 έγινε στο πρωτάθλημα ΑΑΚ (δηλαδή του ΣΕΓΑΣ των ΗΠΑ) στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας στις 20/6/1968 από τον υιό του εργολάβου από το Ώκλαντ που ήταν ο Τζέιμς Χάινες. Είχε προηγηθεί ένα 9.8 με βοηθητικό άνεμο. Στην Ελλάδα είχε αρχίσει η εποχή του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου, γεννημένου το 1947 στη Θεσσαλονίκη, άρχισε λίγο με το μήκος και αφοσιώθηκε στα 100μ. όπου όχι μόνο είχε επιτυχίες, αλλά ενώ σπούδαζε (και έγινε) οδοντίατρος, έφθασε στην επίδοση των 10.22, μεγάλο ρεκόρ για την εποχή του. Η μεγάλη ατυχία του ήταν το 1972 στους Ολυμπιακούς του Μονάχου όταν κέρδισε τα προκριματικά με 10.24,έτρξε με πόνο στη γάμπα και πέρασε στα προημιτελικά με 10.45 και δεν μπόρεσε να τρέξει από τον ίδιο (μεγαλύτερο) πόνο στα ημιτελικά. Θα μπορούσε να ήταν στο βάθρο με τον Βαλερύ Μπορζώφ. Ακολούθησε πολύ κακώς την πολιτική, που τον έφερε ως Δήμαρχο, να είναι υπόλογος.

ΚΑΡΛ ΛΟΥΙΣ: Το τρίτο παιδί ενός προπονητή και μιας προπονήτριας του Στίβου από την Αλαμπάμα,έγινε ο Τσέσσε Όουενς της σύγχρονης εποχής. Κέρδισε το 1984 στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες τα 100μ. με 9.99 και τα 200μ. με 19.80. Επίσης τα 100μ. το 1988 στη Σεούλ 9.92 (Ολυμπιακό ρεκόρ), ενώ το παγκόσμιο το είχε ήδη με 9.83 ο περιώνυμος (ή διαβόητος) Μπένιαμ Τζόνσον. Έτσι έγινε ο Λιούις ο μόνος σπρίντερ που κέρδισε 2 στη συνέχεια τίτλους στα 100μ. κ.λ.π. Καλύτερα να μην αναφερθώ στον «Big Ben» Τζόνσον και τα στεροειδή αναβολικά. Να σημειώσω μόνο ότι ο Τζόνσον έτρεξε με τα χρώματα του Καναδά αλλά γεννήθηκε στις 30/12/1961 στο Φάλμαουθ της Τζαμάικα και στα 14 χρόνια του πήγε με την μητέρα του στο Τορόντο. Επίσης ότι ο Τζόνσον δεν ήταν ο μόνος που ανιχνεύτηκε με αναβολικά. Το 1992 στη Βαρκελώνη ο νικητής των 100μ. Λιντφορντ Κρίστι διαπιστώθηκε ότι είχε στο αίμα του μικρή ποσότητα ψευδοεφεδρίνης. Επειδή η ποσότητα ήταν μικρή (ίσως την έβγαζε ο ίδιος) δεν τιμωρήθηκε. 

Στην Ελλάδα άρχισε να φθάνει η καινούργια γενιά των «κατοστάρηδων» όπως ο Στράτος Κοσμάς (10.38 – 1983) ο Αλέξανδρος Γενοβέλης (10.15 – 1996), ο Αλέξης Αλεξόπουλος (10.16 – 1998) και κυρίως ο Άγγελος Παυλακάκης του οποίου το 10.11 από το 1997 παραμένει στην ελληνική κορυφή.

ΓΙΟΥΣΕΙΝ ΜΠΟΛΤ: Κατ’ αρχήν να είμαι ακριβοδίκαιος. Από την ανεξαρτησία της Τζαμάικας (Ιαματική στα ελληνικά) και την πρώτη συμμετοχή της το 1948 στους Ολυμπιακούς εντυπωσίασε με τα μετάλλιά της και τους κατάμαυρους Άρθουρ Γουίντ και Μακ Μίλαν. Αυτά στον καιρό της αθωότητας. Τώρα βέβαια φθάσαμε στο Γιουσείν Μπολτ. Το παγκόσμιο ρεκόρ του 9.58, το Ολυμπιακό ρεκόρ του 9.63, τους χωρίς λευκό τελικούς των 100μ. τον Σάσα Πάουελ (που έπαθε κλακάζ) τον Μπλέικ που με 9.75 κατετάγη (μόλις) δεύτερος και τα άλλα  καλόπαιδα του μικρού νησιού της Καραϊβικής για το οποίο υποστηρίζεται ότι έχει γονίδια φυλών της Δυτικής Αφρικής με πολλά στοιχεία σπρίντερ, ενώ η Ανατολική Αφρική έχει γονίδια με στοιχεία αντοχής. Ίσως να είναι έτσι.

Ο Γιουσέιν Μπολτ κατά την στιγμή του τερματισμού στα 100 μ. της Ολυμπιάδας του Πεκίνου το 2008.

Βεβαίως μας επισυνάπτουν και σε εμάς διάφορα για τον Κωνσταντίνο Κεντέρη που έχει ατομικό ρεκόρ στα 200μ. 19.85 (από το 2002) και κέρδισε τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϋ το 2000 με χρόνο 20.09. Αλλά αυτά παραμένουν εν ισχύ χωρίς ακύρωση. Επί πλέον ο Κεντέρης το 2001 αναδείχθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής χωρίς να υπάρχει πρόβλημα. Χάριν της ιστορίας και της ενημέρωσης. Ο Κωνσταντίνος Κεντέρης γεννήθηκε το 1973 στη Μυτιλήνη. Τα ενδιαφέροντά του πάντα εδιχάζοντο μεταξύ των 100μ. (10.15 – 2001) και 400μ. (45.60 – 1998) για να αναδειχθεί Ολυμπιονίκης το 2000 στα 200μ. μετά από 4 χρόνια αποχής λόγω τραυματισμών.